بی‌دقتی مرکز پژوهش‌های مجلس و سوءاستفاده بدخواهان
در ماه‌های اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اقدام به انتشار گزارش‌هایی درباره وضعیت اقتصادی کشور می‌کند که به اذعان کارشناسان این مرکز مربوط به عملکرد دولت گذشته است و مشخص نیست به چه علت گزارش عملکرد دولت گذشته با حدود ۳ سال تأخیر و بدون اشاره به عناصر روشنگرانه و پیش فرض‌ها در تولید گزارش‌های مذکور، در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.
به گزارش ایرنا، علاوه بر این به چه علت زمانی که این گزارش‌های محرمانه دستاویزی برای تخریب دولت توسط برخی رسانه‌های خاص قرار گرفته است، تکذیبیه به روزنامه‌های مربوطه ارسال نشده یا از این رسانه‌ها شکایت نشده است؟
آنچه برای بسیاری سؤال برانگیز شده، این است که مأموریت این مرکز انجام طرح‌های مطالعاتی و تحقیقاتی برای تقویت بنیه کارشناسی مجلس عنوان شده و الزام و تصریحی بر انتشار عمومی این گزارش‌ها که بعضاً به دلیل تخصصی بودن شامل اطلاعاتی است که منابع میدانی به صورت غیررسمی تهیه می‌کنند و نیازمند راستی آزمایی است، نشده است.
از آخرین شاهکارهای مرکز پژوهشها اظهار نظر رئیس این مرکز در بهمن ماه سال گذشته درخصوص انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود که به «ترامپ‌هراسی» در جامعه دامن زد و مورد انتقاد شدید بسیاری از شخصیت‌ها و جریانات سیاسی قرار گرفت؛ تا جایی که «بابک نگاهداری» مجبور به عذرخواهی و ارسال توضیحاتی در این زمینه برای رسانه‌ها شد.
این رویه تا آنجا پیش رفت که مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس یازدهم در خرداد ماه ۱۴۰۱ ضمن تأکید بر لزوم تقویت بنیه کارشناسی مجلس فرمودند: «من راجع به مرکز پژوهشها یکی دو سال، دو سه سال پیش از این یک صحبت و از آن تمجید کردم؛ مرکز پژوهشها بسیار مهم است. هر چه می‌توانید مرکز پژوهشها را تقویت کنید؛ یعنی بایستی هم در مرکز پژوهش‌های مجلس، هم در کمیسیون‌های تخصّصی، کارِ کارشناسی به‌طور قوی انجام بگیرد؛ یعنی بنیه کارشناسی مجلس باید افزایش پیدا کند. این یکی از مسائل بسیار مهم است. من البتّه حالا خیلی خاطرم جمع نیست امّا گزارش‌هایی که از مرکز پژوهشها اخیراً به دست ما می‌رسد، خیلی گزارش‌های دلگرم‌کننده‌ای نیست».
توضیح مرکز پژوهشها
درباره ادعای حذف سفر از سبد خانوارها
مرکز پژوهش‌های مجلس در واکنش به اظهارنظرها نسبت به گزارش این مرکز درباره گردشگری اعلام کرد: پس از انتشار گزارشی از سوی این مرکز با عنوان «بررسی وضعیت گردشگری داخلی از منظر دسترس پذیری برای اقشار مختلف جامعه و ارائه بسته تقنینی» و باز نشر آن از سوی رسانه‌ها با عناوینی مختلف، موضع‌گیری‌هایی خلاف واقع نسبت به این گزارش صورت گرفت که جهت تنویر افکار و اذهان عمومی و پاسخ به نقدها، موارد زیر اعلام می‌شود.
این مرکز عنوان داشت: آنکه در موضع‌گیری‌های صورت گرفته نسبت به این گزارش به موضوع «حذف سفر از سبد خانوار» اشاره شده در حالی که در ۳۴ صفحه این گزارش، هیچ اشاره‌ای به «حذف سفر از سبد خانوار» یا مواردی با این مضمون نشده است.
در ادامه جوابیه مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان شده است: آنکه در چکیده و صفحات مختلف این گزارش اعلام شده که آمار مستند در این گزارش مربوط به بازه زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ با اشاره به شرایط کرونایی و مرتبط به عملکرد دولت‌های قبل و غیر مرتبط با عملکرد دولت فعلی است که حداقل انتظار می‌رفت مسئولان دولت قبل به این موضوع واکنش نشان می‌دادند و نه مسئولان دولت فعلی و اینکه در پاورقی صفحه ۱۱ این گزارش ذکر شده است که به دلیل عدم اعلام آمار گردشگری از سوی متولی این حوزه بعد از سال ۱۴۰۰، عملا امکان دسترسی به آمار جدید برای بررسی عملکرد وجود ندارد. حتی مرکز پژوهش‌های مجلس طی مکاتبه‌ای خواستار دریافت آماری در این بازه زمانی بود که با پاسخی ناقص از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مواجه شد. هرچند در صفحه ۱۰ همین گزارش عنوان شده است که برمبنای اظهارات دبیر ستاد مرکزی هماهنگی سفر، در سال ۱۴۰۲، شاهد رشدی ۱۷ درصدی در زمینه گردشگری بوده‌ایم.
بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: آنکه یکی دیگر از نقدها به این گزارش، عدم ارائه راهکارهای منطقی و قابل اجرا بوده که باز هم نگاهی به این گزارش نشان می‌دهد چهار صفحه پایانی آن به ارائه راهکارها و پیشنهادها با توجه به ظرفیت‌های تقنینی در این حوزه اختصاص یافته است و به نظر می‌رسد مشکل اصلی در این زمینه عدم اهتمام به خواندن اصل این گزارش و تنها توجه به برخی خبرسازی‌ها با سمت و سوگیری‌های خاص بوده است.
در این جوابیه همچنین آمده است: آمارهای بیان شده در این گزارش که از آن به عنوان آمار غلط یا آمارسازی یاد می‌شود مربوط به سالنامه هزینه و درآمد خانوار و گزارش آمارگیری از گردشگری ملی مرکز ملی آمار ایران در سال ۱۴۰۰ است که البته گزارش‌های دریافتی از وزارتخانه محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز همین آمارهاست.
در پایان این مطلب اعلام شده است: مرکز پژوهش‌های مجلس کمک تخصصی و کارشناسی به دولت محترم را وظیفه خود می‌داند و همواره در این راستا تلاش نموده و متقابلا انتظار می‌رود مدیران دولت نیز در اظهارنظر نسبت به این مرکز در رسانه‌ها دقت نظر لازم را داشته باشند.
اما رویکرد مرکز پژوهشها در مدت اخیر، مورد نقد برخی نمایندگان مجلس قرار گرفت که در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا منتشر شد.
کوثری: مرکز پژوهش‌های مجلس نسبت به مسائل کلیدی کشور
حساسیتی نشان نمی‌دهد
اسماعیل کوثری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با ایرنا گفت: مرکز پژوهش‌های مجلس جزوات زیادی را منتشر می‌کند اما واقعیت این است که نسبت به مسائل کلیدی کشور حساسیتی ندارد.
وی اظهار داشت: مرکز پژوهش‌های مجلس باید ضمن ارائه گزارش‌هایی با عمق و محتوای بیشتر گزارش‌هایی را به نمایندگان ارائه کند که در تصمیم‌گیری و رأی نمایندگان مؤثر باشد ارائه کند.
کوثری افزود: مرکز پژوهشها باید گزارش‌هایی را منتشر کند که حلال مشکلات باشد نه اینکه به انتشار پر حجم یک سری مطالب و گزارش‌ها بپردازد.
رضوانی: به مرکز پژوهش اتهام نمی‌زنم اما گزارش غیرعلمی به ضرر امنیت روانی مردم است
غلامحسین رضوانی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم در پاسخ به سؤالی در مورد انتشار گزارش «خط فقر در سال ۱۴۰۱» از سوی مرکز پژوهشها که مورد استفاده برخی رسانه‌های معاند قرار گرفته، گفت: این گزارش‌ها از نظر روانی بسیار مضر است و از نظر اقتصادی در افزایش تورم مؤثر است، هیچ مبنای علمی در مورد تعیین خط فقر در این نظریه‌ها نمی‌بینیم اما این نوع گزارش‌ها اثرات مخرب خود را دارد.
وی با بیان اینکه همه از جمله مرکز پژوهشها باید از سیاسی کاری خودداری کنند، اظهار داشت: به مرکز پژوهشها اتهام نمی‌زنم اما معتقدم باید مرکز پژوهشها هر چه بیشتر به دنبال کشف حقیقت باشند و از اینکه تحقیقات و پژوهش‌های سستی از نظر علمی داشته باشند خودداری کنند، امیدواریم وجوه مثبت مرکز پژوهشها تقویت شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس:
مرکز پژوهشها اطلاعاتش را صحت سنجی کند
همچنین، شهریار حیدری، نماینده مردم قصر شیرین در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با ایرنا اظهار داشت: ایجاد تغییرات ساختاری و رویکردی در مرکز پژوهش‌های مجلس امری ضروری است و این کار با هدف علمی‌تر شدن داده‌ها و نتایج و گزارش‌های این مرکز باید انجام شود.
وی گفت: اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس در روزهای اخیر و در آستانه دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی اقدام به انتشار گزارش‌هایی کرده که بار روانی منفی در جامعه ایجاد می‌کند، اگر این کار از روی سهو بوده باید اصلاح شود و اگر عمدی در کار بوده باید جلوی آن گرفته شود.